Daglicht en gezondheid – gebouwen ontwerpen met natuurlijk licht in gedachten
In 2022 had één op de vier Belgen symptomen van depressie of angst. Gedurende de afgelopen 5 jaar is het aantal mensen met symptomen van depressie bijna verdubbeld. Hoewel hiervoor vele oorzaken zijn, werkt een lage blootstelling aan natuurlijk licht als gevolg van onze levensstijl en de gebouwen waarin we onszelf bevinden niet mee. Wat voor impact heeft natuurlijk licht op zowel de fysieke als mentale gezondheid, en hoe kunnen architecten en ontwerpers proactief bijdragen aan het vergroten van de toegankelijkheid van natuurlijk licht? Vooral in grote steden, waar dit voor kantoormedewerkers steeds zeldzamer lijkt te worden.
Gezondheid ingebed in natuurlijk licht
Veel wetenschappers zijn geïnteresseerd in de manier waarop het gebrek aan licht de fysieke en mentale toestand van mensen beïnvloedt, daarom bestaat er een zeer breed scala aan onderzoek over dit onderwerp. Ongeacht de gekozen methodologie geeft het resultaat van elke methode de relatie weer tussen blootstelling aan licht en variabelen zoals:
- slaapkwaliteit en slapeloosheid,
- mate van lichamelijke activiteit,
- een correct hartritme,
- productiviteit en concentratie,
- stemming en mate van ervaren stress,
- algemeen welzijn,
- symptomen van burn-out,
- regulering van het lichaamsgewicht.
Veel van deze variabelen zijn onderling afhankelijk. Slechte slaapkwaliteit vertaalt zich bijvoorbeeld in een lagere productiviteit of een slechtere stemming, maar het is duidelijk dat het gebrek aan natuurlijk licht schadelijk is voor mensen.
Phoenix, Brussel, België. Toegepaste systemen: MB-Slimline– In landen zoals België, waar het weer ons niet verwent en we ongeveer 200 regenachtige dagen per jaar hebben, is het zelfs nog belangrijker om ervoor te zorgen dat er zo veel mogelijk natuurlijk licht beschikbaar is – legt Emmanuel Gregoire, Managing Director bij Aluprof Belgium NV uit. – Deze mogelijkheid van blootstelling aan licht, ongeacht het weer buiten, was onder andere de leidraad bij het ontwerpen van de MB-120 pergola en aluminium schuifsystemen zoals MB-OpenSlide, die het mogelijk maken om natuurlijk licht bij vrijwel alle weersomstandigheden binnen te laten komen – voegt de deskundige eraan toe.
Pergola Open Sky 120Oplossingen zoals glazen schuifdeuren of pergola's zijn niet de enige optie die moderne ontwerpers inzetten wanneer zij willen zorgen voor een betere verlichting in de faciliteiten die zij ontwerpen.
Hoe kun je ontwerpen met licht als doel?
De blootstelling aan natuurlijk licht is bij stadsbewoners veel lager dan bij plattelandsbewoners. Hoe dichter de stad bevolkt is, hoe groter de bebouwingsdichtheid. Gemiddeld brengen stadsbewoners 1 tot 3 uur per dag buiten door, waarbij een deel van deze tijd wordt besteed aan woon-werkverkeer (incl. vervoer per metro) of winkelen (in winkelcentra zonder ramen). Als gevolg hiervan speelt 88% van het leven zich af zonder daglicht, tenzij ze het geluk hebben dat de ontwerpers van de ruimtes waarin ze wonen elke gelegenheid hebben aangegrepen om licht in hun leven te brengen.
Dit betekent onder meer:
- het gebruik van grote raampartijen in structurele elementen van gebouwen,
- het ontwerpen van glazen deuren, niet alleen voor binnendeuren, maar ook voor buitendeuren – op de begane grond van het gebouw, voor commerciële en servicepunten,
- vermindering van lichtverlies dankzij het gebruik van dunne profielen,
- het installeren van glazen loggia's, pergola's, het zodanig bouwen van balkons dat deze niet alleen bij zonnig zomerweer kunnen worden gebruikt, maar ook op regenachtige herfstochtenden of vroege winteravonden.
- het zoeken naar alle mogelijkheden om daglicht het gebouw in te laten, door gebruik te maken van lichtkoepels en dakbeglazing.
De toegenomen vraag naar structurele elementen die een betere toegang bieden tot daglicht voor mensen die in deze faciliteiten verblijven, heeft Aluprof, leider op het gebied van aluminium raam- en deursystemen, aangezet tot verschillende interessante innovaties.
In het MB-Skyline Type-R schuifdeursysteem, waarbij de smalle profielen de creatie van minimalistische glasstructuren mogelijk maken, hebben we onlangs een statische lijst geïntroduceerd met een breedte van enkel 42,7 mm. Bij toepassing in dichte ruimtes zorgt dit voor maximalisering van de lichtdoorlating in het gebouw. Het tweede nieuwe kenmerk van dit systeem is een slanke handgreep die slechts 27 mm van het frame af staat. Met beide oplossingen kan men ultra-minimalistische glazen gevels met beweegbare deuren creëren – beschrijft Emmanuel Gregoire.
Nobu Hotel, Warschau, Polen. Toegepaste systemen: MB-Skyline Type R, MB-86 ST, MB-SR50N EFEKT, MB-SR50N EI EFEKT, MB-SR50N OW, MB-78EI, MB-86 SILet's build a better future
Hoe dichter de bebouwing, hoe meer we moeten vechten voor elke kans om meer licht binnen te laten. Hoewel bij duurzaam bouwen steeds meer aandacht wordt gegeven aan het ontwerpen in overeenstemming met de menselijke fysiologie en behoeften, kan uitsluitend het gezamenlijke werk van een architect, ontwerper en constructeur, in combinatie met de beschikbaarheid van oplossingen die het creëren van gebouwen op basis van hun concepten mogelijk maken, vruchten afwerpen.
Artikel gesponsord door Aluprof
ALUPROF BELGIUM NV
TVA BE: 0631.791.484
BTW BE: 0631.791.484
Zeelsebaan 61, 9200 Dendermonde
+32 52 258 110
aluprof.com/nl
